Ngọng L – N là một tình trạng phát âm lẫn lộn phổ biến, từ trẻ nhỏ đến người trưởng thành, đặc biệt tại một số tỉnh phía Bắc Việt Nam. Sự nhầm lẫn giữa hai âm này không chỉ gây ra những trở ngại trong giao tiếp hàng ngày mà còn làm giảm sự tự tin và ảnh hưởng đến cơ hội làm việc cũng như thăng tiến trong sự nghiệp. Điều đáng nói là ở những khu vực này, việc phát âm sai thường được coi là bình thường đến mức nhiều người không nhận ra mình đang mắc lỗi. Anh chị hãy cùng Trung Voice khám phá nguyên nhân và những phương pháp chữa ngọng L – N hiệu quả qua bài viết dưới đây!
1. Nguyên nhân nói ngọng L – N
Nói ngọng L – N là hiện tượng phổ biến ở một số khu vực và nhóm đối tượng nhất định, ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả giao tiếp. Để khắc phục tình trạng này, trước tiên anh chị cần tìm hiểu đâu là những nguyên nhân gây ra ngọng L – N? Có thể chia thành hai nhóm nguyên nhân chính: khách quan và chủ quan.
1.1 Nguyên nhân khách quan
Môi trường giao tiếp:
- Ở các địa phương như Vĩnh Phúc, Hải Dương, Nam Định, Thái Bình,… thói quen phát âm lẫn lộn giữa L và N đã trở thành thói quen phổ biến. Những người sống trong môi trường này dễ bị ảnh hưởng và nhiều người vô thức bắt chước cách phát âm sai mà không nhận ra.
Thiếu chú trọng giáo dục phát âm chuẩn:
- Ở nhiều cơ sở giáo dục, kỹ năng nói và viết tiếng Việt đạt chuẩn chưa được chú trọng đúng mức, đặc biệt trong các môn học như Ngữ Văn. Một số giáo viên, thậm chí cả giáo viên mầm non và tiểu học ở các vùng bị ảnh hưởng bởi thói quen nói ngọng, cũng không phát âm đúng, từ đó tạo thành vòng lặp sai sót cho thế hệ học sinh.
Không được chỉnh sửa kịp thời:
- Thiếu sự chỉnh sửa kịp thời trong giai đoạn đầu đời khiến thói quen này ăn sâu và khó thay đổi khi trưởng thành.
1.2 Nguyên nhân chủ quan
Cấu tạo cơ quan phát âm:
- Một bộ phận người nói ngọng L – N do bộ máy cấu tạo âm bị khiếm khuyết, chẳng hạn như lưỡi quá ngắn, dài quá, hoặc các dị tật ở vòm họng, răng miệng đều ảnh hưởng lớn đến việc phát âm hai phụ âm này.
Thói quen giao tiếp:
- Thiếu tự ý thức sửa sai trong cách phát âm hoặc không có sự luyện tập đều đặn cũng là nguyên nhân phổ biến dẫn đến ngọng.
Tình trạng nói ngọng L – N là kết quả của cả yếu tố khách quan từ môi trường xã hội và yếu tố chủ quan do cá nhân. Để khắc phục, cần sự quan tâm từ gia đình, nhà trường và cả xã hội trong việc xây dựng môi trường giao tiếp chuẩn mực, đồng thời hỗ trợ những người có khiếm khuyết về phát âm thông qua các phương pháp điều trị phù hợp.
2. Ngọng L – N ảnh hưởng thế nào trong cuộc sống?
Tình trạng nói ngọng L-N không chỉ ảnh hưởng đến giao tiếp, công việc mà còn tác động tiêu cực đến hình ảnh cá nhân và cơ hội trong cuộc sống của anh chị.
2.1 Ảnh hưởng đến giao tiếp hàng ngày
- Hiểu lầm ý nghĩa: Khi phát âm sai, người nghe có thể hiểu sai ý bạn đang truyền đạt. Ví dụ: “Nắng” bị nói thành “Lắng” hoặc ngược lại. “Cá nục, cá nóc” thì nói thành “Cá lục, cá lóc” dẫn đến khó hiểu.
- Giảm sự tự tin: Người nói có thể cảm thấy tự ti trong giao tiếp khi bị cười chê, chọc quê, đặc biệt khi nói chuyện với người ngoài vùng miền hoặc trong môi trường chuyên nghiệp. Dẫn đến hạn chế về hoà nhập.
2.2 Ảnh hưởng đến công việc và học tập
Khó khăn trong môi trường chuyên nghiệp:
- Các nghề đòi hỏi giao tiếp như bán hàng, tư vấn, đào tạo giảng dạy, MC sẽ gặp bất lợi khi phát âm sai, gây mất thiện cảm và sự chú ý.
- Khách hàng hoặc đối tác có thể cảm thấy khó chịu hoặc không hiểu ý, ảnh hưởng đến việc thuyết phục và sự chuyên nghiệp.
Khó khăn trong học ngoại ngữ:
- Việc phát âm sai L và N trong tiếng Việt dễ dẫn đến nhầm lẫn khi học tiếng Anh hoặc ngôn ngữ khác. Ví dụ: Từ tiếng Anh “My name…” có thể bị nhầm thành “My lame…”.
2.3 Ảnh hưởng đến hình ảnh cá nhân
- Gây ấn tượng không tốt: Lỗi phát âm có thể khiến người nghe nhận xét tiêu cực về người nói, dù vô tình hay cố ý.
- Khó gây thiện cảm: Trong một số tình huống như phỏng vấn, thuyết trình, diễn thuyết, phát âm sai có thể khiến bạn mất điểm trong mắt người nghe.
2.4 Ảnh hưởng trong lĩnh vực nghệ thuật và truyền thông
- Ngành nghệ thuật: Ca sĩ, diễn viên, phát thanh viên, hoặc người làm việc trong truyền hình cần phát âm chuẩn để truyền tải cảm xúc và ý nghĩa.
- Sáng tạo nội dung: Các vlogger, youtuber hoặc podcaster cũng cần chú trọng phát âm chuẩn để thu hút và giữ chân khán giả.
3. Cách chữa ngọng L – N hiệu quả
Khắc phục ngọng L – N không quá phức tạp nếu anh chị áp dụng đúng phương pháp và luyện tập đều đặn. Dưới đây là những cách đơn giản nhưng rất hiệu quả:
3.1 Luyện kỹ thuật đúng:
- Âm N: Đẩy âm lên mũi. Để miệng hơi mở, đầu lưỡi bẹt chạm hàm cứng trên, bật nhanh đầu lưỡi xuống, hàm dưới hơi trễ và luồng hơi từ họng đi qua mũi tạo thành âm N.
- Âm L: Đẩy âm qua miệng. Để đầu lưỡi thon nhọn chạm lợi gần răng, luồng hơi từ họng đi qua miệng tạo thành âm L.
3.2 Lắng nghe và nhẩm theo
- Lắng nghe người đọc chuẩn L – N để cảm âm chuẩn và nhẩm theo để nhớ về kỹ thuật, tạo thành thói quen.
- Ghi âm nghe lại giọng mình và tự cảm âm rồi so sánh, phân tích về phần kỹ thuật với người giọng chuẩn để phát hiện lỗi và sửa sai.
3.3 Luyện đọc hàng ngày để chữa ngọng L – N
Thực hành đọc các từ láy có chứa âm L và N:
- Các từ láy có âm L: lăn lóc, lấm lét, lơ lửng, lấp ló, lấp lửng, lẻ loi, lắt léo, làm lành, lả lơi, lì lợm, lồng lộn, lăn lộn, líu lo, lanh lẹ, lầm lì, lấp lánh, lạnh lùng, lanh lảnh, lừng lững, lung lay, lúc lắc …v.v…
- Các từ láy có âm N: nóng nẩy, nao núng, nồng nàn, náo nức, nức nở, nặng nề, nắng nôi, nôn nao, nói năng, nặng nợ, nổi nóng, nấn ná, nâng niu, nở nang, nỗi niềm, nảy nở, nồng nặc, nồi niêu, năn nỉ, núi non, nóng nực …v.v…
Lời khuyên: Phát âm nhiều lần với các từ chứa 2 âm trên, ví dụ như nao núng, nao núng, nao núng.
Thực hành đọc các đoạn văn dài:
- Miền quê Việt Nam hiện lên như một bức tranh thanh bình với những buổi sáng trong lành, ánh nắng chiếu qua từng hàng cây xanh, làm lấp lánh giọt sương còn đọng trên lá. Con đường làng nhỏ, lấp ló những mái nhà thấp thoáng sau lũy tre, nơi trẻ con lấm lét chạy nhảy, tiếng cười nói lanh lảnh vang xa. Từng người nông dân cần mẫn nâng niu khóm lúa, làm việc trong sự bình dị, dưới bóng dáng núi non trập trùng bao quanh.
- Buổi trưa, cái nắng đôi khi nóng nực, nhưng bóng mát dưới những tán cây lung lay lại xoa dịu mọi mệt nhọc. Tiếng ve râm ran hòa cùng gió thổi nhè nhẹ như ru con người vào giấc ngủ. Các bà cụ lặng lẽ phe phẩy quạt mo, kể chuyện xưa đầy nỗi niềm, trong khi trẻ nhỏ ríu rít líu lo dưới gốc đa đầu làng.
- Chiều về, cả làng náo nức chuẩn bị bữa cơm. Mùi thơm của cá kho, rau luộc nồng nàn thoảng qua từng ngõ nhỏ. Đâu đó, những người lớn tuổi lặng lẽ nhấp ngụm trà, ánh mắt đượm vẻ suy tư. Đêm xuống, ánh trăng sáng chiếu rọi những cánh đồng yên bình, người xa quê lại mang cảm giác nôn nao nhớ nhà, nhớ góc làng thân thuộc.
- Miền quê ấy, nơi lưu giữ những kỷ niệm ngọt ngào, là chốn để con người tìm về, lắng nghe tiếng lòng, và cảm nhận sự bình yên giản dị mà không nơi nào sánh được.
Thực hành qua giao tiếp hàng ngày
- Nói chậm rãi, chú ý đến từng từ có âm L và N để sửa ngay khi phát hiện lỗi.
- Tập luyện với bạn bè hoặc người thân để nhận phản hồi.
5. Kết luận
Ngọng L – N không chỉ là lỗi phát âm đơn giản mà còn ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống. Tuy nhiên, bằng cách kiên trì và nhẫn nại khi luyện tập kết hợp với việc áp dụng các phương pháp đã nêu, anh chị hoàn toàn có thể cải thiện và lấy lại sự tự tin khi giao tiếp.
Nếu muốn tiến xa hơn, hãy tham gia khóa học luyện giọng chuyên sâu của Trung Voice để rút ngắn thời gian và đạt hiệu quả cao hơn.
Hãy bắt đầu từ hôm nay và biến sự thay đổi nhỏ thành thành công lớn trong giao tiếp của anh chị!
Xem thêm các bài viết khác: Làm cách nào để sửa ngọng thanh dấu hiệu quả
0 Bình luận